Pojam Zapadna Srbija ne treba mešati sa pojmom Šumadija i zapadna Srbija, koji označava jedan od pet statističkih regiona u zemlji. Pojam Zapadna Srbija odnosi se na pojam „ Turistička regija Zapadna Srbija “. Obuhvata prostor od Kosjerića na severu, do Bajine Bašte na zapadu, Prijepolja i Sjenice na jugu, do Ivanjice, Arilja i Požege na istoku. Ovo je područje izuzetnih prirodnih i kulturno – istorijskih znamenitosti. Područje Zapadne Srbije smatra se za jedan od najlepših delova Republike Srbije.
Zapadnu Srbiju uglavnom čini brsko – planinski reljef. Ovo je područje izuzetnih prirodnih I kulturno – istorijskih vrednosti. Zapadna Srbija poznata je po bogatom arhitektonskom nasleđu, dobrim domaćinima, raznovrsnoj hrani I dobrom piću. Nemoguće je nabrojati sve što Zapadna Srbija nudi, stoga ćemo navesti samo neke od lepota I znamenja ovog kraja.
- Golija je planina smeštena u jugozapadnom delu Srbije, zapadno od Raške. Prostire se na površini od 75 138 hektara, na području pet opština. To su Kraljevo, Raška, Novi Pazar, Sjenica i Ivanjica. Planina je dugačka 30 kilometara, a karakteristična je po izgledu koje ima oblik slova S. Ime je dobila zbog svoje veličine, odnosno zbog svoje golemosti. Golija pripada unutrašnjoj zoni Dinarskog planinskog sistema. Pruža se u pravcu zapad – istok, u zapadnom delu se izvija prema jugu, a u istočnom prema severu. Najviši vrh Golije je Jankov kamen ( 1 833 m ), a drugi značajni vrhovi su Bojovo brdo ( 1 748 m ), Pašina česma ( 1 725 m ), Radulovac ( 1 725 m ), Odvraćenica ( 1 674 m ), Tičar ( 1 492 m ) … Golija je smeštena između reka Ibra, Moravice i srednjeg toka Studenice, kao i planina Radočela i Peštera. Planina Golija je proglašena Parkom prirode I kategorije i Rezervatom biosfere Golija – Studenica. Od 2001 . godine nalazi se na UNESCO – voj listi, kao jedini rezervat biosfere u Srbiji. Zbog jedinstvene i netaknute prirode, bogatog turističkog sadržaja, kao i velikog broja kulturno – istorijskih spomenika, Golija je jedna od najboljih destinacija u Srbiji. Ljubazni domaćini omogućiće savršen boravak i uživanje, uz veliki broj aktivnosti. Golija svojim posetiocima nudi mnogo mogućnosti, od divlje i neukroćene prirode, rekreacije i sporta, pa do vraćanja u davnu prošlost srpske istorije. Golija je zaista jedinstvena i neponovljiva.
- Zlatibor je planina smeštena u Zapadnoj Srbiji. Prostire se na površini od oko 1 000 kvadratnih kilometara, dugačka je 55 km, a široka do 20 km. Zlatibor se pruža u pravcu severozapad – jugoistok. Najviši vrh je Tornik, koji dostiže visinu od 1 496 metara. Ostali vrhivi Zlatibora su Brijač ( 1 440 m ), Čigota ( 1 422 m ), Čuker ( 1 359 m ), Konjoder ( 1 337 m ), Ljuljaš ( 1 269 m ), Vijogor ( 1 281 m ), Kobilja glava ( 1 176 m ), Gradina ( 1 149 m ), Jelova gora ( 1 147 m ), Gruda ( 1 140 m ), Crni vrh ( 1 177 m ) … najviši vrhovi Zlatibora nalaze se na jugu, dok se prema severu nadmorska visina smanjuje. Planina se prostire u tri opštine u Srbiji. To su Čajetina, deo opštine Užice, kao i manji deo opštine Nova Varoš. Administrativni centar Zlatibora je Čajetina. Zlatibor je planina neverovatne lepote. Ovu destinaciju posećivali su bogataši još sredinom sedamnaestog veka. Kraljeva voda, odnosno turistički centar Zlatibora, ime je dobila po srpskom kralju Aleksandru Obrenoviću, na čiju je inicijativu i započelo uređenje planine. Nakon toga se mnogo pažnje posvetilo pretvaranju Zlatibora, ne samo u turističku destinaciju, već i u banjsko lečilište. Danas Zlatibor u sebi poseduje dve nerazdvojive komponente. Zlatibor je ujedno i jedna od najpopularnijih destinacija , i jedna od najrazvijenijih banja u Srbiji.
- Zlatar je planina smeštena u jugozapadnom delu Srbije. Prostire se između reka Lim, Uvac, Mileševka i Bistrica. Pripada grupi Dinarskih planina, koje se pružaju do mora. Najviši vrh Zlatara je Golo brdo, koje dostiže nadmorsku visinu od 1 627 metara. Zlatar se prostire na dužini od 22 km, a širini od 12 km. prirodne odlike I lekovita svojstva svrstala su Zlatar na listu vazdušnih banja u Srbiji. Planinu Zlatar čine mirisne livade I bistra smaragdno zelena jezera, koja su okružena omorikama I brezama. Na području Zlatara preovladava spoj planinske I mediteranske klime, sa preko 2 000 sunčanih dana u godini. Leta su sveža, a zime blage. Jesen je na Zlataru toplija od proleća. Prosečna godišnja temperatura iznosi 17 stepeni celzijusa. Prosečna temperatura leti iznosi 28, a zimi 2 stepena celzijusa. Parametre visinske klime čini razređen vazduh I nizak vazdušni pritisak. Osim toga, Zlatar je ispunjen brezovim I četinarskim šumama. Sve ovo ima blagotvorno dejstvo, što Zlatar čini idealnim za lečenje I rehabilitaciju. Zlatar ima veoma razvijenu turističku ponudu, koja svakom od posetilaca nudi idealne ulove za zabavu I odmor.
- Planina Tara nalazi se u zapadnom delu Srbije. Severozapadni deo planine oivičen je kanjonom reke Drine, a ogranci planine se spuštaju ka kremanskoj dolini i dolini reke Đetinje, gde se oslanja na organke Zlatibora. Tara spada u skupnu Starovlaških planina, a sastoji se od tri predeone celine. Planina Tara je duga oko 50 km, a široka oko 20 km. Prosečna namorska visina kreće se oko 1 200 metara. Ukupna površina Tare je 183 kvadratna klometra. Najviši vrh planine je Kozji rid, koji dostiže visinu od 1 591 metar. Tara je jedna od najlepših planina u Srbiji. Odlikuje je živopisan pejzaž, guste četinarske i listopadne šume, pašnjaci i mirisne livade. Područje Tare je 1981 . godine proglašeno za Nacionalni park Tara, sa ciljem očuvanja retkih biljnih i životinjskih vrsta i njihovih zajednica. Tara je simbol prelepe prirode, kulturno – istorijskih nasleđa, kao I nezaboravne zabave. Upravo je zbog toga Tara jedna od najpopularnijih destinacija u Srbiji.
- Ovčarsko – kablarska klisura je jedno od najlepših mesta u Srbiji. Izuzetno je bogata prirodnim lepotama. Klisura je zakonom zaštićena kao predeo izuetnih odlika i kao prirodno dobro prve kategorije. Ljubitelji prirode mogu da uživaju u šetnji po stazama za planinarenje i alpinizam. U blizini se nalazi veštačko jezero Međuvršje, sa stazom za sportski ribolov. U klisuri se nalaze dve pećine, Kađenica i Turćinovac. Osim toga, Ovčarsko – kablarska klisura poznata je po deset manastira smeštenih na malom odstojanju. Tokom septembra ovde se održava Velika planinska trka, manifestacija koja okupi preko 1 000 takmičara. Leti se u Ovčar Banji održavaju Letnji dani kulture, a avgust je rezervisan za održavanje sabora trubača u Guči. Nedaleko od klisure nalaze se Lučani i Čačak. Ovčarsko – kablarska klisura uklopljena je u jedinstveni prirodni ambijent, i predstavlja sjajnu destinaciju, kako za lečenje, tako i za odmor i uživanje.
- Reka Drina je jedna od najdužih I vodom najbogatijih reka na Balkanskom poluostrvu. Nastaje metara. spajanjem Pive I Tare u blizini Šćepan polja na nadmorskoj visini od 470 metara. Drina je duga 346 kilometara. Njen sliv se prostire na površini od gotovo 20 000 kvadratnih kilometara. Sa svojim istočnim pritokama, Drina preseca maltene čitav istočni planinski sistem. Sliv over eke čini izuzetno bogatstvo I raznovrsnost biljnog I životinjskog sveta. Predeli koji se nalaze u slivu reke Drine spadaju u najlepše delove Balkana. Jezero Perućac je veštačko jezero I jedna od najatraktivnijih destinacija naDrini. Jezero u Perućcu poseduje idealne uslove za vodene sportive, kao I za odmor I rekreaciju. Na Perućcu se nalazi pontonska plaža, koju tokom leta posećuje nekoliko hiljada kupača. Drinska regatta je jedna od najpoznatijih manifestacija u Srbiji. Svake godine Sportsko – turistički centar Bajina Bašta organizuje Drinsku regatu, sa ciljem da otrgne od zaborava stogodišnje splavarenje koje se na Drini nekada odvijalo. Ovo je najposećeniji događaj u Zapadnoj Srbiji I centralna letnja manifestacija na vodi.
- Mećavnik je turističko etno selo Emira Kusturice, izgrađeno na Mokroj Gori, između planina Zlatibor I Tara. Ovo je jedinstveno I autentično svedočanstvo nekadašnjeg života I planinskog stila gradnje. Na Mećavniku se nalaze drvene kolibe tradicionalno opremljene, a celokupan ambijent obogaćen je detaljima I motivima iz literature Ive Andrića. Ulice na Mećavniku nose imena poznatih ličnosti culture, nauke I sporta. Glavna ulica nazvana je po Ivi Andriću. Osim ove, mogu se videti ulice Ernesta Če Gevare, Dijega Maradone, Miodraga Petrovića Čkalje, Federika Felinija I Ingmana Bergmana, kao I ulica Novaka Đokovića. Drvengrad je mesto na kome se održava filmski festival Kustendorf. U blizini se nalazi Šarganska osmica, na kojoj se saobraća čuveni voz Ćira, kroz stenovite tesnace i visoke useke Šargana i Mokre Gore.
- Kanjon reke Uvac spada među najlepša mesta u Srbiji. Smešten je između planina Javor i Zlatar. Poznat je po meandrima, a takođe i kao jedno od posldnjih staništa beloglavog supa. Na reci Uvac postoje tri jezera. To su Zlatarsko, Sjeničko i Radoinjsko. Uvački meandri nalaze se na Zlatarskom jezeru. Deo klisure, površine 2 717 hektara, proglašen je za Specijalni rezervta prirode Uvac. Ovo je pravo mesto za ljubitelje prirode. Na području rezervata živi oko 104 vrste ptica. Tu je I Lednička pećina, ispunjena dvoranama sa velikim belim stubovima, prošaranim crvenkastim I plavičastim nijansama. Kanjon reke Uvac je mesto koje ostavlja bez daha I nezaobilazna destinacija u Zapadnoj Srbiji.
- Manastir Mileševa nalazi se na 6 km od Prijepolja, na reci Mileševci. Srednjevekovni manastir izgradio je kralj Stefan Vladislav u prvoj polovini trinaestog veka. U Mileševi se nalazi grobno mesto ovog kralja. Ovde su se, do 1594 . godine, nalazile mošti Svetog Save, nakon čega su one prenete u Beograd I spaljene na Vračaru. Posebnu vrednost Mileševi daje čuvena freska Belog Anđela, remek delo srednjevekovnog evropskog slikarstva.
- Crkva Svetog Ahilija nalazi se u Arilju. Ovo je zadužbina srpskog kralja Stefana Dragutina, izgrađena krajem trinaestog veka. Građena je u raškom stilu, jedinstvena po svojim vitkim, izduženim proporcijama i fasadama raščlanjenim pilastrima i slepim arkadama. Crkva Svetog Ahilija nalazi se pod zaštitom države, kao spomenik kulture od izuzetnog značaja.
- Manastir Rača nalazi se u blizini Bajine Bašte, pokraj reke Drine, u podnožju planine Tare. Ovo je zadužbina srpskog kralja Stefana Dragutina. Manastir je u više navrata rušen i obnavljan, a današnje zdanje potiče iz 1826 . godine. Manastir Rača je bio centar Račanske prepisivačke škole.
- Sabor trubača u Guči je jedna od najpopularnijih manifestacija u Srbiji. Održava se svake godine tokom druge nedelje avgusta. Sabor se održava od 1961 . godine, a okuplja ogroman broj posetilaca iz celog sveta.
- Nušićijada je festival koji se u Ivanjici održavao od 1968 . do 1972 . godine. Odluka o ponovnom održavanju festivala doneta je 2009 . godine. Svake godine raste broj posetilaca Nušićijade. Do sada je premašeno 40 000 posetilaca.
- Zapadna Srbija je poznata po izuzetnim jelima. Ovde se mogu probati proje i projarice od domaćeg, integralnog brašna, crni hleb sa premazima od sira, pečurki, čorbe od povrća, đuveč i punjene paprike, užičke lepinje, kačamak sa sirom ili domaćim kiselim mlekom, vanilice … Budite sigurni da će vas domaćini dočekati sa bogatom trpezom.
Ovo je samo deo bogate ponude Zapadne Srbije. Ovo je region čuven po izuzetnoj prirodi, prelepoj arhitekturi, i dobrim domaćinima. Turistički region Zapadna Srbija je daleko najposećeniji u Srbiji, sa brojnim mogućnostima za sve goste.