Geografski položaj Vrnjačke Banje
Vrnjačka Banja smeštena je u Centralnoj Srbiji, u Raškom okrugu. Ovo gradsko naselje deo je istoimene opštine, a u njoj živi oko 10 000 stanovnika. Vrnjačka Banja je najveća banja u Srbiji. Najbližiji Vrnjačkoj Banji je Trstenik, na udaljenosti od 7 km. Kraljevo je udaljeno 25, a Beograd oko 200 km. Banja leži između planine Goč ( 1216 metara ) i reke Zapadna Morava. Okolinu banje čine brojne četinarske i bukove šume, zatim vinogradi, šljivici i malinjaci. Na severu se protežu Gledićke planine. Ovakvo prirodno okruženje Vrnjačku Banju štiti od uticaja snažnijih vetrova. Klima je umereno – kontinentalna, sa prosečnom temperaturom od 10, 3 stepeni celzijusa. Vrnjačka Banja je povezana sa svim glavnim saobraćajnicama u zemlji. U njenoj blizini nalaze se veći centri kao što su Kruševac, Kraljevo, Trstenik … Iz Beograda se najbrže dolazi magistralnim putem E 761 ili autoputem E 75.
Prvi podaci koji svedoče o dugoj istoriji Vrnjačke Banje vezuju se za arheološka istraživanja izvršena na ovom području. Na prostoru Banje pronađen je značajan broj rimskog novca, prilikom kaptaže toplih izvora 1924. i 1925. godine. Kako su se na Balkanu menjali vladari, tako je i Vrnjačka Banja menjala svoje gospodare. Srbiji je vraćena tek 1833. godine, u vreme vladavine kneza Miloša Obrenovića. Već tokom njegove vladavine, tačnije 1835., izvršena je prva analiza vode iz banjskih izvora. Sredinom devetnaestog veka započeo je intenzivniji razvoj banje, a najznačajnija godina bila je 1868. Te godine stvoreno je Osnovatelno društvo, koje je za cilj imalo da promoviše turističku ponudu banje. Nije se dugo čekalo da pristignu prvi gosti. Tokom vladavine kneza Mihaila Obrenovića izvršena je druga analiza vode, a u vreme kralja Milana, banja pada pod zaštitu države. Dalji razvoj bio je intenzivan. Trend ulaganja i gradnje nastavio se i početkom dvadesetog veka. Prvi voz kroz Vrnjačku Banju prošao je 1910. godine, na relaciji Stalać – Požega. U vreme Prvog svetskog rata u banji je bila smeštena austro – ugarska vojska. Ubrzo nakon rata nastavljena je modernizacija. Već 1929. godine u Vrnjačkoj Banji postojali su brojni apartmani i vile, kao i sanatorijum. Nakon kaptacije izgrađeno je moderno kupatilo, a duž banje nicali su parkovi, putevi i brojne radnje. Pored lečilišta, Vrnjačka Banja je imala i izvedbe predstavi, kao i turističko društvo „ Goč “. Nakon Drugog svetskog rata prekinut je kontinuitet u razvoju banje. Šezdesetih i sedamdesetih godina Vrnjačka Banja ponovo oživljava. Novi objekti su nicali jedan za drugim, a broj gostiju je iz godine u godinu rastao. Danas Vrnjačka Banja s razlogom nosi naziv „ Kraljica turizma “. Ovo je jedna od najlepših i najpopularnijih destinacija u Srbiji.
Lekoviti faktori u Vrnjačkoj Banji
Vrnjačka Banja ima veoma razvijeno lečilište. U njoj se nalazi čak sedam izvora mineralne vode. To su Snežnik, Slatina, Topla voda, Borjak, Beli izvor i Vrnjačko vrelo. Najpoznatiji i najstariji izvor je Topla voda. Podaci o korišćenju ovog izvora potiču još iz vremena Rimljana. Lekovita voda sa Tople vode spada u red alkalnih ugljenokiselih homeotermi sa temperaturom od oko 36, 5 stepeni celzijusa. Izvor Snežnik poseduje vodu koja spada u red alkalnih – zemnoalkalnih ugljenokiselih akrotopega sa temperaturom od oko 17 stepeni celzijusa. Voda sa Slatine spada u red alkalnih – zemnoalkalnih akrotopega, a njena temperatura kreće se oko 14 stepeni celzijusa. Na izvoru Jezero izvire voda koja pripada grupi alkalno – zemnoalkalnih ugljenokiselih hipotermi sa temperaturom od oko 27 stepeni celzijusa. Vode sa četiri navedena izvora koriste se u balneološkoj terapiji, a vode se dva izvora se flaširaju. Najpoznatija flaširana voda iz Vrnjačke Banje je voda Vrnjci.
Indikacije za lečenje
U Vrnjačkoj Banji se leče :
- Šećerna bolest
- Stanje posle preležane žutice
- Bolesti žučne kese i žučnih puteva
- Oboljenja pankreasa
- Čir želuca i dvanaestopalačnog creva
- Neinfektivna oboljenja tankog i debelog creva
- Oboljenja organa za varenje
- Stanje posle hiruškog odstranjivanja žučne kese
- Stanja posle resekcije jednjaka, želuca i creva
- Hronična ginekološka oboljenja i sterilitet
- Infekcije bubrežne karlice, mokraćne bešike i mokraćnih puteva
- Kamenčići u mokraćnim putevima
Pored toga, u Vrnjačkoj Banji se primenjuju i posebni programi u lečenju. To su :
- „ Linea “, lečenje gojaznosti pod kontrolom endokrinologa
- „ Brza dijagnostika “, provera zdravstvenog stanja za pet dana, timskim ispitivanjem stručnjaka
- „ Škola za dijabetes “, upoznavanje sa bolešću, savetovanje o pravilnoj ishrani i načinu kontrolisanja šećera
Okolina Vrnjačke Banje i turistička ponuda
Vrnjačka Banja je „ Kraljica turizma “. Posetioci banje imaju brojne mogućnosti za sjajno uživanje. Na raspolaganju su im kuglane, bazeni, saune, fitnes centri … Takođe, banja je opremljena za kongresni turizam. Za ovakav vid poseta predviđeno je nekoliko kongresnih sala, od kojih je najveća u hotelu „ Zvezda “, sa kapacitetom od 1 200 mesta.
Okolina Vrnjačke Banje obiluje znamenitostima koje se ne smeju propustiti. U blizini banje nalaze se koreni istorije srpskog naroda, kao što su manastiri Studenica, Žiča, Gradac, Đurđevi Stupovi, Sopoćani … Osim manastira, u blizini se nalaze srednjevekovni gradovi Maglič, Ras, Brvenik i Koznik. Za uživanje u prirodi nezaobilazne su planine Goč i Kopaonik. Vrnjačka Banja ispunjena je parkovima, šetačkim stazama, a za sve romantične tu je Most ljubavi. Zatim, jedan od simbola banje je Rimski izvor, pronađen tokom kaptaže u prvoj polovini prošlog veka. U Vrnjačkoj Banji održavaju se brojni festivali i manifestacije kao što su : Letnji filmski maraton, Festival filmskog scenarija, Karneval, Poetski susret … Za sve ljubitelje ribolova i prirode, tu je reka Morava. Vrnjačka Banja nudi svojim posetiocima još mnogo toga. Pored banjskog lečilišta, gosti mogu da uživaju u raznim aktivnostima. Tokom letnje sezone Vrnjačka Banja je prepuna ljudi, živa do ranih jutarnjih sati. Zbog toga treba naglasiti da je ovo zaista idelna destinacija za uživanje i odmor.