Vlasinsko jezero nalazi se u jugoistočnom delu Srbije, na teritoiji opštine Surdulica. Ovo je akumulaciono jezero sa površinom od 16, 5 kvadratnih kilometara i dubinom do 35 metara. Vlasinsko jezero smešteno je na 1 204 metara nadmorske visine. Do Vlasine i Vlasinskog jezera može se stići iz četiri pravca :
- Od magistralnog puta ( Beograd – Atina ), preko Vladičinog Hana, Surdulice do Promaje na Vlasini.
- Od magistralnog puta ( Beograd – Atina ) odvajanjem kod Leskovca, preko Vlasotinca, Crne Trave do Vodojaži na Vlasini.
- Iz Bugarske iz dva pravca, preko graničnog prelaza Ribarce i preko graničnog prelaza Strezimirovci do Promaje na Vlasini.
Na obalama jezara nalaze se tri sela : Vlasina Okruglica, Vlasina Rid i Vlasina Stojkovićeva. Na mestu gde se danas nalazi jezero nekada se nalazila tresava, Vlasinsko blato, sa ševarom, trskom i samo mestimičnim vodenim površinama. Vlasinska tresava pominje se još u osamnaestom veku. Spiranjem rečnih tokova i nanosima blata nastalo je močvarno područje dugo 20 km. Vlasinsko jezero je veštačko jezero. Nastalo je podizanjem brane i akumulacije na mestu isticanja reke Vlasine iz Vlasinske tresave, za potrebe hidroelektrane. Gradnja brane započela je 1946 . a dovršena 1949 . godine. Iste godine započelo je punjenje jezara, a izgradnja celog istema i sve četiri hidroelektrane trajala je do 1958 . godine. Brana ima visinu od 31 metar, dužina brane je 220 metara, a širina 5 metara. Trinaest većih kanala pune Vlasinsko jezero. Njihova ukupna dužina iznosi 60, 3 km. To su kanali : Božićni kanal, Čemernica, Jerma, kanal Strvna … U jezero svakog minuta protiče dva kubika vode prvog kvaliteta. Vlasinsko jezero ima dužinu od 9 km, maksimalnu širinu 3, 5 km i najveću dubinu od 35 metara. Ovo je jedno od najvećih akumulacionih jezera na Balkanskom poluostrvu.
Vlasinsko jezero je pretežno mirno, talasi retko prelaze pola metra. Jezero je prohladno sa prosečnom godišnjom temperaturom vode od 9 stepeni celzijusa. Maksimalna srednja temperatura je u avgustu, kada iznosi 18 stepeni celzijusa. Minimalna srednja temperatura je u januaru, sa 0, 9 stepeni celzijusa. Osim toga, najtopliji mesec je avgust, sa prosečnom temperaturom od 15 stepeni calzijusa, a najhladniji je januar, sa prosečnom temperaturom od 4, 5 stepeni celzijusa. Ovo u letnjem periodu omogućava kupanje na jezeru, a u zimskom periodu klizanje, jer debljina leda dostiže debljinu čak i do 40 cm.
Vlasinsko jezero je veoma bogato ribom. U njemu se nalaze staništa ohridske, potočne i kalifornijske pastrmke, amura, šarana, grgeča, jegulja, sunčice, soma, babuške, karaša, klena …
Za Vlasinsko jezero vezuje se jedna veoma zanimljiva legenda. „ Nekada davno je u jezeru živeo „ vodeni bik “ koji je često izlazio noću iz vode na obalu, pasao travu i ubijao goveda seljanima koja su oko jezera pasla travu. Kako je poubijao mnogo goveda i zadavao seljanima veliki strah, neki kovač se dosetio da svom volu okuje rogove gvožđem i pusti ga da pase kraj jezera. Kad vodenjak izađe iz vode i polete ka kovačkom volu, ovaj ga probode okovanim rogovima te se vodeni bik vrati u jezero i više se nikad nije pojavio, već samo 1875 . godine pred rusko – turski i srpsko – turski rat, kad se iz jezera čula rika bika da se tresla cela okolina, a iz vode su izbijali veliki mehuri ( klaburci ). “
Najpoznatija turistička atrakcija na Vlasinskom jezeru jesu Stratorija i Dugi del. Stratorija je bila ostrvo još u vreme Vlasinskog blata, a Dugi del je bio poluostrvo pre izgradnje brane. Ovo su dva stalna ili nepokretna ostrva na Vlasinskom jezeru. Jezero je poznato po plutajućim ostrvima, koja vremenom menjaju svoj položaj, a nastala su od podvodnog biljnog sveta izraslog na tresetu, koji se u velikim parčadima otkinuo sa dna jezera i isplovio. Plutajuća ostrva sa potpunom vegetacijom, jedinstvena su u svetu. Pokreću ih vetrovi prilikom podizanja vodostaja jezera.
Okolinu Vlasinskog jezera odlikuje zatalasana visoravan ispunjena livadama, pašnjacima i šumama. Jezero okružuju planinski masivi, na kojima se nalazi šezdesetak vlasinskih naselja. Vlasnici kuća pretvorili su vlasinski kraj u pravo turističko naselje, čak mnogo veće nego što su realne potrebe. Sa zapada jezero okružuje planina Čemernik ( 1 638 m ), Plana ( 1 721 m ) sa vrhom Vrtopom na istoku, a na jugu Vardenik ( 1 876 m ) sa najvišim vrhom Strešerom.
Osim Vlasinskog jezara, posetioci ovde mogu da obiđu brojne kulturno – istorijske spomenike. Ovde se nalazi veliki broj crkava, kao što su : Crkva Svetog Ilije na Vlasina Ridu, manastir u Palji, crkva u Božici, crkva Svetog Nikole u Crnoj Travi, crkva Svetog Pantelejmona u Brodu, crkva u Klisuri, crkva u Kolunici, crkva Svetog apostola Petra u Ruplju.
Osim kulturno – istorijskih znamenitosti, vlasinski kraj obiluje prirodnim lepotama. To su planine, klisure, vodopadi, izvori, reke, flora i fauna. Prirodno bogatstvo kandiduje ovo područje za proglašenje parka prirode. Vlasina je bogata florom i faunom. Registrovano je preko 300 lekovitih biljaka oko jezera. Ovde boravi veoma retka biljka mesožderka pod imenom rosulja. Bogati životinjski svet između ostalih čine vuk, lisica, divlja svinja, zec, srna, divlja patka …
Vlasinski kraj pozant je po lovnom turizmu. Osim toga, u hotelima se nalaze brojne pogodnosti za sve goste. Posetioci mogu da uživaju u autentičnoj hrani, vlasinskoj jagnjetini ili ribi iz Vlasinskog jezera. Na raspolaganju su i veliko fudbalsko igralište, pomoćni tereni, igralište za male sportove, kao i 350 metara duga ski staza za početnike. Vlasina je raj za ljubitelje prirode. Ekološki čist prostor, njeni visovi, zelena prostranstva, zdrava i pitka voda, planinski vazduh, sve to Vlasinsko jezero čini savršenim za odmor i uživanje.