Geografski položaj
Bogutovačka Banja nalazi se u naselju Bogutovac, u Raškom okrugu. U njoj živi oko 550 stanovnika. Istočno od Bogutovačke Banje nalaze se planine Stolovi i Željin, a zapadno Troglav i Čemerno. U blizini protiču reke Ibar i Lopatnica. Banja leži na nadmorskoj visini od 520 metara. Na području Bogutovačke Banje preovladava umereno – kontinentalna klima, dok se sa planina oeća uticaj planinske klime. Takođe, zbog blizine planina, Bogutovačka Banja je zaštićena od udara snažnijih vetrova.
Na oko 2, 5 km od Bogutovačke Banje prolazi Ibarska magistrala, zbog čega je ovo lečilište povezano sa svim značajnim putnim pravcima u Srbiji. Banja je od grada Kraljeva udaljena svega 23 km, a u blizini se nalaze i drugi veći centri, kao što su Novi Pazar, Raška, Kopaonik, Trstenik … Takođe, na oko 2, 5 km od Bogutovačke Banje prolazi železnička pruga koja povezuje Beograd i Skoplje.
Istorija
Izvori iz današnje Bogutovačke Banje bili su poznati još u antičko vreme. Banjska lečilišta bila su naročito popularna u rimsko vreme, pa je nemoguće zamisliti da su ovi osvajači propustili da koriste blagodeti sa bogutovačkih izvora. Banja je morala biti poznata i srpskim srednjevekovnim vladarima, naročito kada se u obzir uzme to što su u blizini podizani gradovi Maglič i Brvenik. Nema podataka o tome da li su sa banjom bili upoznati turski osvajači, mada se zna da su prva uređivanja banja u Srbiji vezana upravo za Osmanlije. U vreme kneza Miloša Obrenovića, kada Srbija stiče svoju nezavisnost, banjska lečilišta doživljavaju procvat. Po njegovom naređenju, voda iz srpskih banja slata je u Beč na analizu. Na analizu je poslata i voda iz Bogutovca. Krajem devetnaestog veka hemijsku analizu vode izvršio je dr Marko Leko. Tada su u banji podignute prve barake. Tokom 1932. godine izvršena je kaptacija banjskog izvora, a potom je prokopan bunar dubok 2,5 metara. Nije se mnogo ulagalo u razvoj Bogutovačke Banje. Modernizacija je započela tek 1952., kada je počela gradnja kupališta i pomoćnih objekata. Izgrađeno je kupatilo sa četiri tuš kabine, kao i tri montažna paviljona sa 36 soba i stotinu kreveta. Potom su počela ulaganja u privatni smeštaj, a izgrađeno je i kamp naselje sa 30 kreveta. Danas se u Bogutovačkoj Banji nalaze smeštajni objekti za prijem preko hiljadu gostiju. Ulaganja u dalji razvoj Bogutovačke Banje i dalje traju.
Lekoviti faktori
U Bogutovačkoj Banji nalaze se dva izvora mineralne vode koji se koriste za lečenje. Voda spada u red oligomineralnih sulfidnih hipotermi sa velikim prisustvom natrijuma, magnezijuma, kalcijuma, hidrokarbonata, sulfata i oksida silicijuma. Njena temperatura se kreće od 24 do 27 stepeni celzijusa. Najnovije analize vode iz Bogutovačke Banje izvršeno je 2010. godine i tada je utvrđeno da ona poseduje sledeće karakteristike :
- Temperatura vazduha : 23 stepena celzijusa
- Temperatura mineralne vode : 26 stepeni celzijusa
- Voda je bogata katjonima i anjonima
- Spada u red oligomineralnih hipotermi
Lečenje u Bogutovačkoj Banji vrši se kupanjem i pijenjem. Tretmani pri lečenju vrše se u Prirodnom lečilištu i odmaralištu „ Mataruška i Bogutovačka Banja “
Indikacije za lečenje
U Bogutovačkoj Banji se leče :
- Neuropsihijatrijska oboljenja ( psihoneuroze, neurotični sindrom, labilnost vegetativnog nervnog sistema, neurotske glavobolje, migrene, neuralgije, multiple skleroze, posledice poliomielitisa )
- Funkcionalna oboljenja srca i krvnih sudova ( neuroze srca, povišeni krvni pritisak, labilne i paroksizmalne tahikardije, nepravilan rad srca vezan za nervnu razdražljivost, rekonvalescencije reumatičkog endokardita i miokardita, oboljenja i funkcionalne smetnje u perifernim krvnim sudovima – varikoziteti, tromboflebiti )
- Pojedina oboljenja organa za vaenje ( oboljenja izazvana prenadraženošću vegetativnog sistema, spazam jednjaka, gastralgije, kolon iritabilni – prenadraženost debelog creva, spastički kolon – suženje debelog creva )
- Pojedina reumatska oboljenja ( kod osoba sa oštećenim krvnim sudovima, degenerativni i vanzglobni reumatizam, gonartroze, spondiloartroze )
Okolina Bogutovačke Banje i turistička ponuda
Okolina Bogutovačke Banje ispunjena je velikim brojem, kako prirodnih, tako i kulturno – istorijskih znamenitosti. Okruženje banje čine planine, šume i reke. Ljubitelji prirode svoje vreme mogu da provedu šetajući „ Stazom zdravlja “. Za pravo uživanje u prirodu idealne su planine Kopaonik i Goč, koje takođe nude i veliki broj drugih aktivnosti. Na rekama Ibar i Lopatnica razvijen je ribolovni turizam. U blizini banje smešteno je nekoliko nezaobilaznih kulturno – istorijskih spomenika. U ibarskoj klisuri izdiže se srednjevekovni grad Maglič, a na oko 8 km od Raške leži tvrđava Brvenik. Tri veoma značajna srednjevekovna manastira smeštena su u blizini Bogutovačke Banje. To su manastiri Studenica, Žiča i Gradac. Prvi je zadužbina Stefana Nemanje, drugi prvog srpskog kralja Stefana Prvovenčanog, a treći je izgradila Jelena Anžujska, žena kralja Uroša. Bogutovačka Banja svojim gostima nudi još mnogo toga. Upravo zbog toga je ona poslednjih godina sve popularnija destinacija za brojne posetioce.